Τα πιο σημαντικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για το θεματολόγιο
Γυναίκες, Ειρήνη, και Ασφάλεια

Το ψήφισμα 1325 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών για τις Γυναίκες, Ειρήνη και Ασφάλεια εγκρίθηκε ομόφωνα από το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών στις 31 Οκτωβρίου 2000, αφού υπενθύμισε τα ψηφίσματα 1261 (1999), 1265 (1999), 1296 (2000) και 1314 (2000). Το ψήφισμα αναγνώρισε τον δυσανάλογο και πρωτόγνωρο αντίκτυπο των ένοπλων συγκρούσεων στις γυναίκες και τα κορίτσια. Ζητεί να υιοθετηθεί μια προοπτική για το φύλο ώστε να εξεταστούν οι ειδικές ανάγκες των γυναικών και των κοριτσιών κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων, του επαναπατρισμού και της επανεγκατάστασης, της αποκατάστασης, της επανένταξης και της ανασυγκρότησης μετά τη σύγκρουση.

Το ψήφισμα 1325 ήταν το πρώτο επίσημο και νόμιμο έγγραφο του Συμβουλίου Ασφαλείας που απαίτησε από συμβαλλόμενα μέρη σε μια σύγκρουση να αποτρέψουν παραβιάσεις των δικαιωμάτων των γυναικών, να υποστηρίξουν τη συμμετοχή των γυναικών στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις και την ανασυγκρότηση μετά τη σύγκρουση και να προστατεύσουν τις γυναίκες και τα κορίτσια από τη σεξουαλική βία κατά τη διάρκεια του πολέμου. Ήταν επίσης το πρώτο ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών που αναφέρει ρητά τον αντίκτυπο των συγκρούσεων στις γυναίκες. Το ψήφισμα έχει μετατραπεί σε οργανωτικό πλαίσιο για το θεματολόγιο πολιτικής Γυναίκες, Ειρήνη και Ασφάλεια, το οποίο επικεντρώνεται στην προώθηση των συνιστωσών του ψηφίσματος 1325. 

Δείτε το επίσημο έγγραφο εδώ

Το ψήφισμα 1820 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών εγκρίθηκε ομόφωνα στις 19 Ιουνίου 2008. Καταδικάζει τη χρήση σεξουαλικής βίας ως εργαλείο πολέμου και δηλώνει ότι «ο βιασμός και άλλες μορφές σεξουαλικής βίας μπορούν να αποτελέσουν εγκλήματα πολέμου, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας ή βασικήπράξη σε σχέση με τη γενοκτονία». Η έγκριση του ψηφίσματος σήμανε την πρώτη φορά που ο ΟΗΕ συνδέει ρητά τη σεξουαλική βία ως μια τακτική πολέμου με τις Γυναίκες, την Ειρήνη και Ασφάλεια. Το ψήφισμα 1820 του Συμβουλίου Ασφαλείας ενισχύει την απόφαση 1325 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και υπογραμμίζει ότι η σεξουαλική βία σε σύγκρουση συνιστά έγκλημα πολέμου και απαιτεί από συμβαλλόμενα μέρη σε ένοπλες συγκρούσεις να λάβουν άμεσα τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία των αμάχων από τη σεξουαλική βία, συμπεριλαμβανομένων στρατευμάτων κατάρτισης και επιβολής πειθαρχικών μέτρων.

Δείτε το επίσημο έγγραφο εδώ

Το ψήφισμα 1888 του Συμβουλίου Ασφαλείας εξουσιοδοτεί συγκεκριμένα αποστολές διατήρησης της ειρήνης για την προστασία των γυναικών και των παιδιών από την εξαναγκαστική σεξουαλική βία κατά τη διάρκεια ένοπλων συγκρούσεων και ζήτησε από τον Γενικό Γραμματέα να ορίσει ειδικό εκπρόσωπο για τον συντονισμό διάφορων μηχανισμών καταπολέμησης των εγκλημάτων.

Μεταξύ άλλων μέτρων, το ψήφισμα κάλεσε τον Γενικό Γραμματέα να αναπτύξει ταχέως μια ομάδα εμπειρογνωμόνων σε καταστάσεις ιδιαίτερης ανησυχίας όσον αφορά τη σεξουαλική βία, να συνεργαστεί με το προσωπικό του ΟΗΕ επί τόπου και με τις εθνικές κυβερνήσεις για την ενίσχυση του κράτους δικαίου.

Με άλλους όρους του κειμένου, το Συμβούλιο επιβεβαίωσε ότι θα εξετάσει την επικράτηση του βιασμού και άλλων μορφών σεξουαλικής βίας όταν επιβάλλει ή ανανεώνει στοχευόμενες κυρώσεις σε καταστάσεις ένοπλης σύγκρουσης.

Προκειμένου να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα των μέτρων προστασίας των γυναικών και των παιδιών από αποστολές διατήρησης της ειρήνης, το Συμβούλιο αποφάσισε να εντοπίσει συμβούλους προστασίας των γυναικών μεταξύ των συμβούλων για θέματα φύλου και των μονάδων προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Άλλες διατάξεις του κειμένου περιελάμβαναν την ενίσχυση της παρακολούθησης και της υποβολής εκθέσεων σχετικά με τη σεξουαλική βία, την επανεκπαίδευση των ειρηνευτικών δυνάμεων, των εθνικών δυνάμεων και της αστυνομίας και ζητεί να ενισχυθεί η συμμετοχή των γυναικών στην οικοδόμηση της ειρήνης και σε άλλες διαδικασίες μετά τη σύγκρουση.

Δείτε το επίσημο έγγραφο εδώ

Με την ομόφωνη έγκριση του ψηφίσματος 1889 στις 5 Οκτώβρη 2009, το Συμβούλιο  Ασφαλείας επιβεβαίωσε το ψήφισμά του 1325 για τις «Γυναίκες, την Ειρήνη και την Ασφάλεια» του 2000 και καταδίκασε τη συνεχιζόμενη σεξουαλική βία κατά των γυναικών σε συγκρουσιακές και μετασυγκρουσιακές καταστάσεις. Καλεί τα κράτη μέλη, τα όργανα των Ηνωμένων Εθνών, τους δωρητές και την κοινωνία των πολιτών να διασφαλίσουν ότι η προστασία και η χειραφέτηση των γυναικών ελήφθησαν υπόψη κατά την εκτίμηση και τον προγραμματισμό των αναγκών μετά από συγκρούσεις και να ληφθούν υπόψη στη μεταγενέστερη χρηματοδότηση και προγραμματισμό.

Κάλεσε επίσης όλους όσους εμπλέκονται στον προγραμματισμό προγραμμάτων αφοπλισμού, αποστράτευσης και ενσωμάτωσης να λάβουν ιδιαίτερα υπόψη τις ανάγκες των γυναικών και των κοριτσιών που συνδέονται με ένοπλες ομάδες, καθώς και τις ανάγκες των παιδιών τους.

Μέσω του ψηφίσματος, το Συμβούλιο ζήτησε από τον Γενικό Γραμματέα να υποβάλει έκθεση εντός 12 μηνών επικεντρωμένη στις γυναίκες σε μετασυγκρουσιακές καταστάσεις και να εξασφαλίσει τη συνεργασία μεταξύ του Ειδικού Εκπροσώπου του Γενικού Γραμματέα για τα Παιδιά και  τις Ένοπλες Συγκρούσεις και του Ειδικού Αντιπροσώπου για τη σεξουαλική βία σε ένοπλες συγκρούσεις, του οποίου ο διορισμός είχε ζητηθεί από το ψήφισμα 1888 (2009).

Δείτε το επίσημο έγγραφο εδώ

Στις 16 Δεκεμβρίου του 2010, σημειώνοντας ότι η σεξουαλική βία κατά τη διάρκεια των ένοπλων συγκρούσεων παραμένει συστηματική και ευρέως διαδεδομένη, το Συμβούλιο Ασφαλείας υιοθέτησε ομόφωνα το ψήφισμα 1960 (2010). Το ψήφισμα αυτό δημιουργεί θεσμικά εργαλεία για την καταπολέμηση της ατιμωρησίας και περιγράφει συγκεκριμένα βήματα που απαιτούνται τόσο για την πρόληψη και την προστασία από τη σεξουαλική βία σε σύγκρουση. Ο νέος μηχανισμός καταχώρισης που κατονομάζεται στο ψήφισμα είναι ένα βήμα προς την κατεύθυνση της προσφοράς δικαιοσύνης στα θύματα και της αναγνώρισης ότι η σεξουαλική βία αποτελεί σοβαρή παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του διεθνούς δικαίου.

Δείτε το επίσημο έγγραφο εδώ

Τον Ιούνιο του 2013, το Συμβούλιο Ασφαλείας υιοθέτησε ομόφωνα την απόφαση 2106 (2013) ως το έκτο ψήφισμα για τις Γυναίκες, την Ειρήνη και την Ασφάλεια και το τέταρτο σχετικά με τη σεξουαλική βία σε σύγκρουση. Το ψήφισμα αυτό βασίζεται σε πολλά από τα προηγούμενα ψηφίσματα σχετικά με το θέμα αυτό, αλλά παρέχει και περισσότερες επιχειρησιακές λεπτομέρειες. Για παράδειγμα, το παρόν ψήφισμα απαιτεί την περαιτέρω ανάπτυξη των Συμβούλων Προστασίας Γυναικών (WPA) σύμφωνα με την Απόφαση 1888 και ότι οι ρόλοι αυτοί αξιολογούνται συστηματικά για να διασφαλιστεί ότι οι Σύμβουλοι είναι κατάλληλα εκπαιδευμένοι και αναπτυγμένοι. Το ψήφισμα 2106 επαναλαμβάνει επίσης ότι πολλοί εμπλεκόμενοι παράγοντες, όπως το Συμβούλιο Ασφαλείας, τα συμβαλλόμενα μέρη σε ένοπλες συγκρούσεις και όλα τα κράτη μέλη και οι οντότητες των Ηνωμένων Εθνών, πρέπει να κάνουν περισσότερα για να εφαρμόσουν προηγούμενες εντολές και να καταπολεμήσουν την ατιμωρησία αυτών των εγκλημάτων.

Δείτε το επίσημο έγγραφο εδώ

Το ψήφισμα αυτό, που υιοθετήθηκεστις 18 Οκτωβρίου του 2013, δημιουργεί αυστηρότερα μέτρα για την ένταξη των γυναικών σε ειρηνευτικές διαδικασίες και ζητεί τακτική ενημέρωση και εκθέσεις για θέματα Γυναικών, Ειρήνης και Ασφάλειας από διάφορους οργανισμούς και κράτη-μέλη των Ηνωμένων Εθνών. Επιπλέον, το παρόν ψήφισμα αναφέρει ότι, στο μέλλον, το Συμβούλιο Ασφαλείας και οι αποστολές των Ηνωμένων Εθνών θα αυξήσουν την προσοχή τους σε θέματα σχετικά με τις Γυναίκες, Ειρήνη και Ασφάλεια κατά τη θέσπιση ή την ανανέωση των εντολών, ώστε να συμπεριληφθούν διατάξεις που προωθούν την ισότητα των φύλων και την ενδυνάμωση των γυναικών.

Δείτε το επίσημο έγγραφο εδώ

Το ψήφισμα 2242, που υιοθετήθηκε ομόφωνα στις 13 Οκτωβρίου 2015, θέτει το θεματολόγιο πολιτικής για την Ειρήνη και την Ασφάλεια ως βασική συνιστώσα των προσπαθειών να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις σε παγκόσμιο επίπεδο, όπως ο αυξανόμενος βίαιος εξτρεμισμός και ο άνευ προηγουμένου αριθμός εκτοπισθέντων. Το ψήφισμα διευκρινίζει τους ουσιαστικούς δεσμούς μεταξύ της συμμετοχής των γυναικών και της βιώσιμης ειρήνης και ασφάλειας και παρέχει ένα εξαιρετικά νέο εργαλείο για όλους τους φορείς για την περαιτέρω υλοποίηση αυτού του θεματολογίου και των στόχων του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Παρουσιάζει νέους στόχους για τον αριθμό των γυναικών ειρηνευτικών δυνάμεων, μεταξύ άλλων μέσω της χρήσης κινήτρων για τις χώρες που συμβάλλουν σε στρατεύματα,και δηλώνει την ανάγκη για γυναίκες ως ανώτεροι ηγέτες σε όλα τα επίπεδα λήψης αποφάσεων στην ειρήνη και την ασφάλεια. Το ψήφισμα 2242 επισημαίνει επίσης την ανάγκη κατάρτισης διαμεσολαβητών σχετικά με τον αντίκτυπο των διαδικασιών χωρίς αποκλεισμούς και τον τρόπο επίτευξής τους, με σαφή αναγνώριση των αποδεικτικών στοιχείων που συνδέουν τη συμμετοχή των γυναικών σε βιώσιμες ειρηνευτικές συμφωνίες. Το ψήφισμα υπογραμμίζει επίσης την ανάγκη αντιμετώπισης του κρίσιμου κενού χρηματοδότησης για τις γυναικείες οργανώσεις. Υπογραμμίζει, επίσης, την πρόθεση του Συμβουλίου να δημιουργήσει μια άτυπη ομάδα εμπειρογνωμόνων για τις Γυναίκες, την Ειρήνη και την Ασφάλεια, προκειμένου να διασφαλιστεί συνεπής ροή πληροφοριών σχετικά με τον αντίκτυπο των συγκρούσεων στις γυναίκες και τις προσπάθειες εξασφάλισης της συμμετοχής τους.

Δείτε το επίσημο έγγραφο εδώ

Στις 23 Απριλίου 2019, το Συμβούλιο Ασφαλείας υιοθέτησε το ψήφισμα 2467 αναγνωρίζοντας ότι μια προσέγγιση επικεντρωμένη στους επιζώντες από περιστατικά σεξουαλικής βίας σε σύγκρουση, είναι καθοριστική για την αντιμετώπιση και πρόληψή της. Το ψήφισμα ενθαρρύνει επίσης τη χρήση στις έρευνες των Ηνωμένων Εθνών  της εμπειρογνωμοσύνης σχετικά με το φύλο από υπάρχοντες καταλόγους για τη διερεύνηση της σεξουαλικής βίας σε ένοπλες συγκρούσεις όπως και καταστάσεις μετά από συγκρούσεις. Το ψήφισμα 2467, ζητάει από τα κράτη-μέλη συγκεκριμένες  χρονικά δεσμεύσεις για την καταπολέμηση της σεξουαλικής βίας που σχετίζεται με τη σύγκρουση. Αποτελεί ένα ισχυρό νέο μέσο για την εξάλειψη της εγκληματικότητας, ενισχύοντας σημαντικά την πρόληψη μέσω της δικαιοσύνης και της λογοδοσίας και επιβεβαιώνοντας για πρώτη φορά ότι μια προσέγγιση επικεντρωμένη στους επιζώντες πρέπει να καθοδηγεί κάθε πτυχή της αντίδρασης των θιγόμενων χωρών και της διεθνούς κοινωνίας.

Δείτε το επίσημο έγγραφο εδώ

Το ψήφισμα που εγκρίθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2019 υιοθετήθηκε ομόφωνα και λαμβάνει υπόψη τις εργασίες της ομάδας εμπειρογνωμόνων για τις Γυναίκες, την Ειρήνη και την Ασφάλεια. Το ψήφισμα σημείωσε κάποια πρόοδο στους τομείς της συμμετοχής των γυναικών σε όλα τα στάδια των ειρηνευτικών διαδικασιών και αναγνώρισε την ανάγκη για ένα ασφαλέστερο περιβάλλον για αυτές, αλλά και για την κοινωνία των πολιτών ώστε να επιτελέσει το έργο της. Ζήτησε περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με την πρόοδο και τα εμπόδια στο θεματολόγιοΓυναίκες, Ειρήνη και Ασφάλεια, καθώς και συστάσεις για την αντιμετώπιση νέων και αναδυόμενων προκλήσεων. Επιπλέον, καλεί τα κράτη μέλη να δεσμευθούν για την εφαρμογή του θεματολογίου πολιτικής Γυναικών, Ειρήνης και Ασφάλειας. Προτρέπει τα Κράτη Μέλη να αυξήσουν τη χρηματοδότησή τους για το θεματολόγιο αυτό και ζητεί περαιτέρω αύξηση της διεθνούς αναπτυξιακής συνεργασίας που συνδέεται με την ενδυνάμωση των γυναικών και την ισότητα των φύλων και καλεί τους παρόχους βοήθειας να συνεχίσουν να παρακολουθούν τις συνεισφορές στην ενίσχυση της ισότητας των φύλων και να παρέχουν περαιτέρω πληροφορίες και αξιολόγηση σχετικά με την πρόοδο αυτή.

Δείτε το επίσημο έγγραφο εδώ